Bu araştırma kapsamında, avantajlı ve dezavantajlı olarak ifade edilebilecek bölge okullarındaki ortaöğretim öğrencilerinin akran zorbalık düzeylerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda öğrencilerin akran zorbalık eğilimlerinin; spora katılım, cinsiyet, kardeş sayısı, evdeki genel duygu durumu ve anne - baba eğitim durumu değişkenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Araştırma ilişkisel araştırma deseninde tasarlanmıştır. Araştırmanın örneklemini, avantajlı ve dezavantajlı olarak belirtilebilecek bölgeler içerisinde bulunan liselerden amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme ile seçilen 313 (%52 ,7) ‘ü kız ve 281 (%47,3) ‘i erkek olmak üzere toplam 594 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada katılımcılara kişisel bilgi formunun yanı sıra öğrencilerin akran zorbalık düzeylerini belirlemek amacıyla “Öğrenci İlişkileri Tutum Ölçeği” uygulanmıştır. Verilerin analizinde bağımsız örneklem t testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) uygulanmıştır. Dezavantajlı bölge okullarında öğrenim gören öğrencilerde, birden fazla kardeşi olan öğrencilerde ve evde öfkeli/gergin olan öğrencilerde zorba kişilik eğiliminin daha fazla olduğu görülmüştür. Erkek öğrencilerde ve evde huzurlu olan öğrencilerde kendine güven düzeyinin yüksek olduğu belirlenmiştir. Zorbalıktan kaçınma davranışının avantajlı bölgelerde öğrenim gören öğrencilerde, en fazla bir kardeş olan öğrencilerde, lisanslı spor yapan öğrencilerde ve evde huzurlu olan öğrencilerde daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Anne-babanın eğitim durumuna göre akran zorbalık düzeyleri incelendiğinde lisans veya lisansüstü eğitim mezunu olan anne-babaya sahip olan öğrencilerin anne-babaları ilköğretim mezunu olan öğrencilere göre daha fazla zorbalıktan kaçınma davranışı gösterdiği bulgusuna ulaşılmıştır. İlköğretim mezunu anne- babaya sahip öğrencilerin ortaöğretim mezunu anne – babaya sahip öğrencilere göre daha fazla zorba kişilik gösterme eğiliminde olduğu görülmüştür. Sonuç olarak; spor yapmanın olumlu akran ilişkilerini yapılandırdığı ve akran zorbalığının görülmesinde okulun bulunduğu bölgenin etkili olduğu görülmektedir. Bu nedenle okullarda öğrencilerin yaşadığı akran zorbalığını önlemeye yönelik müdahale programlarının uygulanması okula yönelik olumlu duyguların gelişmesi için önemlidir.
Cite this article as: Koca, S., Direk, F., Işım, A. T., Can, H. C., & Taştan, Z. (2024). Avantajlı ve dezavantajlı okullarda öğrenim gören öğrencilerin akran zorbalık düzeyleri. Research in Sports Science, 14(1), 26-34.